Zaštita prirode u Srbiji svoj dan dobila je Zakonom o zaštiti prirode iz 2009. godine, a zvanično se obeležava 11. aprila. Datum je simbolično određen zato što je na isti dan 1949. godine prvi put ustanovljen status zaštićenog prirodnog dobra u našoj zemlji. Reč je o vodopadima koji se nalaze u okviru Spomenika prirode ,,Velika i Mala Ripaljka’’ u Istočnoj Srbiji na nekoliko kilometara od Sokobanje.
Prema pomenutom Zakonu, zaštićena područja jesu područja koja imaju izraženu geološku, biološku, ekosistemsku i/ili predeonu raznovrsnost i zbog toga se aktom o zaštiti proglašavaju zaštićenim područjima od opšteg interesa.
Zaštićena područja su klasifikovana u sedam kategorija: strogi rezervat prirode, specijalni rezervat prirode, nacionalni park, spomenik prirode, zaštićeno stanište, predeo izuzetnih odlika i park prirode.
Neki od najpoznatijih ovakvih područja u našoj zemlji jesu nacionalni park ,,Fruška gora’’ i ,,Đerdap’’, zatim specijalni rezervat prirode ,,Rtanj’’ i ,,Suva planina’’, tu je predeo izuzetnih odlika ,,Ovčarsko-Kablarska klisura’’, kao i park prirode ,,Golija’’, ,,Zlatibor’’ i ,,Stara planina’’, predeo izuzetnih odlika ,,Veliko Ratno ostrvo’’ i ,,Avala’’ i drugi.
Pročitajte još:
- IZAZOVI ODRŽIVOG UPRAVLJANJA ZAŠTIĆENIM PODRUČJIMA I ADAPTACIJA NA KLIMATSKE PROMENE
- IZVEŠTAJ ZAVODA ZA ZAŠTITU PRIRODE UKAZUJE NA NESTANAK ZAŠTIĆENIH VRSTA U RAKITSKOJ RECI
- ZA ZAŠTIĆENA PODRUČJA IZDVOJENA REKORDNA SREDSTVA
Tokom prošle godine, doneto je nekoliko odluka koje su značajne za prirodna staništa naše zemlje. Naime, 6. marta 2023. godine ,,Vardenik’’ koji se nalazi na području Vlasine i Krajišta proglašen je za Predeo izuzetnih odlika. U istom mesecu pokrenuta je i inicijativa za bolju zaštitu vlažnih područja u Srbiji i očuvanje raznovrsnosti biljnog i životnjskog sveta u njima.
Specijalni rezervat prirode ,,Uvac’’ koji obuhvata deo klisure reke Uvac, kao i njenih pritoka Veljušnice, Kladnice i Tisovice, prošle godine je proširen na 11.750 hektara, što je za oko četiri hiljade hektara više.
Pod zaštitu su stavljena i dva spomenika prirode ,,Dubočka pećina – Gaura Mare” na teritoriji opštine Kučevo i „Vražji kamen – Prosečnik“ na teritoriji opštine Trgovište. Takođe, doneta je odluka o proglašenju predela izuzetnih odlika ,,Potamšje’’ za prirodno dobro I kategorije.
Katarina Vuinac
